جنگجو

چه شد که تصمیم گرفتی از پسر مورد علاقه‌ات خواستگاری کنی؟ می‌گوید:‌ من مدتی بود به او علاقه‌مند شده بودم. او یکی از همکلاسی‌های فعال و باهوش ماست و پسری محجوب است.

مریم 25 ساله و دانشجوی سال آخر، دختری مستقل و دانشجویی زرنگ به حساب می‌آید. او شاغل است و به خانواده خود که در شهرستان هستند نیز کمک می‌کند.

مریم از معدود دخترهایی است که در خود این جسارت را یافته تا از پسری که به او علاقه‌مند است خواستگاری کند.

می‌دانید که یافتن سوژه‌ای مثل او چندان راحت نیست، اما آشنایی که با او دارم سبب می‌شود بتوانم در مورد این موضوع با او صحبت کنم.

از او سوال می‌کنم:‌ چه شد که تصمیم گرفتی از پسر مورد علاقه‌ات خواستگاری کنی؟

می‌گوید:‌ من مدتی بود به او علاقه‌مند شده بودم. او یکی از همکلاسی‌های فعال و باهوش ماست و پسری محجوب است. چون عادت ندارم در انتظار و اضطراب یکطرفه به سر ببرم و خودم را سریع از حالت تعارض خارج می‌کنم تصمیم گرفتم تکلیف دلم را روشن کنم و از او بپرسم تمایلی دارد که ما با هم آشنا شویم و به قصد ازدواج صحبت کنیم یا نه.

خوب جواب او چه بود؟

خیلی یکه خورد شاید کمی‌ هم خجالت کشید، اما بعد خیلی مودبانه گفت: من در حال حاضر قصد ازدواج ندارم و اگر شرایط ازدواج داشته باشم به دختر دیگری علاقه‌مند هستم که هنوز به او نگفته‌ام. اما مطمئن هستم شما با ویژگی‌های مثبت و شخصیتی که دارید ازدواج خوب و موفقی خواهید داشت.

وقتی او به شما جواب رد داد چه احساسی داشتی؟

احتمالا حسی شبیه به مردی که می‌رود خواستگاری و جواب رد می‌شنود. شاید هم بهتر. اول داغ شدم و احساس شرمندگی کردم، ولی به خودم مسلط شدم و خیلی زود برای او هم آرزوی موفقیت کردم. ولی بعد کمی‌ حسرت خوردم چون واقعا گزینه مناسبی بود. اما دست آخر متوجه شدم که احساس بهتری دارم. دیگر مجبور نبودم به او فکر کنم و می‌توانستم باخیال آسوده به کار و درسم برسم. چون می‌دانستم او هیچ وقت به ازدواج با من فکر نخواهد کرد بنابراین لزومی ‌نداشت هر نگاه و رفت و آمدش را بپایم و دچار توهم شوم و فکر کنم در فکر من است. در واقع از حالت تعارض خارج شدم و این چیزی بود که برایم لازم بود.

این یک گزینه مثبت است که هر دو طرف آدم‌های منطقی بوده‌اند. یک مورد دیگر هم هست که آن را از زبان یکی از مسوولان ستادهای ازدواج مستقر در دانشگاه شنیده‌ام.
او می‌گفت:‌ دختری به من مراجعه کرد و گفت:‌ پسری در دانشگاه است که به او علاقه دارم. فکر می‌کنم او هم مرا دوست دارد ولی نمی‌دانم چرا اقدامی‌ نمی‌کند و نمی‌دانم با حالت انتظار بدی که دارم چه کنم. حس می‌کنم دو سال است که من را زیر نظر دارد، اما ابراز نمی‌کند. می‌خواهم به من کمک کنید. من اینجا ثبت نام می‌کنم و فقط می‌خواهم با او صحبت کنید.

این مشاور ادامه می‌دهد:‌
دانشجوی مورد نظر را به دفتر دعوت کردیم و با او صحبت کردیم. از او پرسیدیم که به کسی علاقه دارد یا نه و او جواب مثبت داد و اشاره کرد که شخص مورد نظر یکی از همکلاسی‌هایش است.
ما به او توضیح دادیم که ازدواج بین یک دختر و پسر که به هم کشش و علاقه‌ای دارند و مشترکات گوناگونی بین آنهاست صورت می‌گیرد. طبق آنچه عرف است همیشه پسر از دختر خواستگاری می‌کند، اما این بار یکی از همکلاسان شما خواسته است ما واسطه شویم و از شما بپرسیم که به او علاقه‌مند هستید یا نه.

وقتی منطقی از ما خواست که او را معرفی کنیم و گفت که مشکلی با این موضوع ندارد ما نام او را فاش کردیم. وقتی نام او را گفتیم چهره اش سرخ شد و از عصبانیت کاغذی را که در دستش تاشده بود مچاله کرد و به هم فشرد. مدتی سکوت کرد و بعد گفت: نه من تمایلی ندارم با ایشان روبه‌رو شوم چه برسد به این که ازدواج کنم.

این مشاور ادامه می‌دهد:
حس کردم این همان دختری است که او دوستش داشته بعد از مدتی صحبت گفت:‌ این همان دختر است اما با این کار از چشمم افتاد. او می‌توانست کمی‌ صبر کند خودم بالاخره از او خواستگاری می‌کردم. اگر او اینقدر کم طاقت و جسور باشد برای من گزینه مناسبی نیست. برای من سنت‌ها مهم هستند و می‌خواستم رفتارهای او را زیر نظر بگیرم و بدانم او گزینه مناسبی است یا نه، اما با این رفتاری که کرد ترجیح می‌دهم فکر او را از سرم بیرون کنم.
حسین د نیز در این مورد تجربیاتی دارد. او برخلاف شخص قبلی که صحبت‌های مشاور دانشگاه را در مورد او خواندید اعتقاد دارد مشکلی در طرح پیشنهاد از سوی دختر وجود ندارد.

او دانشجویی مجرد و 30 ساله است و در مورد احساسی که پس از طرح پیشنهاد ازدواج داشته می‌گوید: حس می‌کنم دختری که این کار را می‌کند جسارت تحسین برانگیزی دارد و ترجیح می‌دهم خود او مستقیما به موضوع اشاره کند تا این‌که کسی را واسطه قرار دهد چون در این موارد برای حفظ آبروی هر دو طرف هرچه افرادی که در جریان هستند کمتر باشند بهتر است.

وی ادامه می‌دهد:‌ البته خیلی از پسرها از چنین اقدامی ‌خوششان نمی‌آید و برخورد غیرمستقیم را ترجیح می‌دهند.

به اعتقاد وی این کار غیرعقلانی نیست چون گاهی در محیط افراد مناسبی وجود دارند که آدم حتی آنها را نمی‌بیند و به آنها بی‌توجه است و همین کار می‌تواند مقدمه یک ازدواج خوب باشد.

خواستگاری یک رسم قدیمی‌ است که در تمام دنیا و حتی نزد سایر موجودات نیز مرسوم است و در اغلب جوامع مرد از زن خواستگاری می‌کند. در برخی اقوام نیز خانواده دختر با ارسال هدایای خاص و معناداری پیشنهاد وصلت می‌دهند که خانواده پسر نیز در صورت تمایل با نمادی مشابه ابراز نظر می‌کنند.
اما امروز با تغییر جایگاهها و نقش‌های خانواده و کارکرد‌های آن و راهیابی دختران به جامعه و فعالیت‌های اقتصادی به گزینه‌های دیگری هم می‌شود فکر کرد. اما هنوز آنچه عمومیت دارد خواستگاری رسمی‌ مرد است. برخی اعتقاد دارند حتی همین خواستگاری رسمی‌ نیز پس از ابراز تمایل رفتاری و کنایی دختر به پسر صورت می‌گیرد و این مطلب حکایت از احترام و حفظ حیثیت زن بوده است.

برخی کارشناسان خانواده اعتقاد دارند خلاف حیثیت و مقام زن است که به دنبال مرد برود در حالی که «برای مرد قابل تحمل است که از زنی خواستگاری کند و جواب رد بشنود و آنگاه از زن دیگری خواستگاری کند و باز جواب رد بشنود تا بالاخره زنی رضایت خود را به همسری با او اعلام کند، اما به اعتقاد برخی دیگر اگر فکر کردن به شخصی باعث شود که دختری درگیری ذهنی پیدا کند روش غیرمعقولانه‌ای نیست که نسبت به این مورد و احتمال ازدواج با شخص مورد نظر صحبت کند که البته این یک موضوع عمومی‌و در همه موارد نخواهد بود. زیرا طبع دختران نیز این موضوع را نمی‌پذیرد.»

تنخواه گردان حسابداری: تنخواه گردان حسابداری، عبارت است از وجهی که خزانه از محل اعتبارات مصوب برای انجام بعضی از هزینه‌های سال جاری و تعهدات قابل پرداخت سال‌های قبل در اختیار مدیر امور مالی قرار می‌دهد تا در قبال هزینه‌ها پرداخت شود و با صدور درخواست وجه مجدداً دریافت گردد. (ماده 12 آیین‌نامه مالی دانشگاه‌ها مصوب 30/3/1363 هیأت وزیران)

تنخواه‌گردان حسابداری: عبارت است از وجهی که خزانه از محل اعتبارات مصوب دیوان محاسبات برای انجام بعضی از هزینه‌های سال جاری و تعهدات قابل پرداخت سال‌های قبل در اختیار مدیر امور مالی دیوان محاسبات قرار می‌دهد تا در قبال حواله‌های صادر شده پرداخت و سپس با ارائه اسناد هزینه جهت تکمیل تنخواه‌گردان درخواست وجه نماید. (ماده 4 قانون آیین‌نامه مالی، محاسباتی و معاملاتی دیوان محاسبات کشور مصوب 9/6/1372)

تنخواه‌گردان حسابداری: تنخواه گردان حسابداری عبارت است از وجهی که خزانه یا نمایندگی خزانه در استان از محل اعتبارات مصوب برای انجام بعضی از هزینه‌های سال جاری و تعهدات قابل پرداخت سال‌های قبل در اختیار ذی‌حساب قرار می‌دهد تا در قبال حواله‌های صادر شده واریز و با صدور درخواست وجه مجدداً دریافت گردد. (ماده 26 قانون محاسبات عمومی کشور مصوب 1/6/1366)

تنخواه گردان حسابداری: تنخواه گردان حسابداری عبارت است از وجهی که خزانه از محل اعتبارات مصوب برای انجام بعضی از هزینه‌های سال جاری و تعهدات قابل پرداخت سال‌های قبل در اختیار ذی‌حساب قرار می‌هد تا در قبال حواله‌های صادر شده واریز و با صدور درخواست وجه مجدداً دریافت گردد. (ماده 20 قانون محاسبات عمومی مصوب 15/10/1349)

تنخواه گردان خزانه: تنخواه گردان خزانه عبارت است از اعتبار بانکی در حساب درآمد عمومی نزد بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران که به موجب قانون اجازه استفاده از آن به میزان معین در هر سال مالی برای رفع احتیاجات نقدی خزانه در همان سال به وزارت امور اقتصادی و دارایی داده می‌گردد و منتها تا پایان سال واریز می‌گردد. (ماده 24 قانون محاسبات عمومی کشور مصوب 1/6/1366)

تنخواه‌گردان خزانه: تنخواه گردان خزانه عبارت است از اعتبار بانکی در حساب درآمد عمومی نزد بانک مرکزی ایران که به موجب قانون اجازه استفاده از آن به میزان معین برای رفع احتیاجات نقدی خزانه به وزارت دارایی داده می‌شود و منتها تا پایان سال مالی مورد عمل واریز می‌شود. (ماده 19 قانون محاسبات عمومی مصوب 15/10/1349)

توافق حقوقی: توافقی است ناشی از روابط بین‌المللی که به موجب آن، دستگاه دولتی در مقابل دولت، مؤسسه و شرکت دولتی خارجی یا مجامع، شوراها و سازمان‌های بین‌المللی، ملتزم به امری شود و دارای آثار و ضمانت اجرای حقوقی باشد. توافق حقوقی در موادی که نیازمند تصویب مجلس شورای اسلامی باشد، توافق حقوقی تشریفاتی است و در سایر موارد، توافق حقوقی ساده محسوب می‌شود. (از ماده 1 آیین‌نامه چگونگی تنظیم و انعقاد توافق‌های بین‌المللی مصوب 13/2/1371) هیأت وزیران)

توافق نزاکتی: توافقی است ناشی از روابط بین‌المللی که به موجب آن، دستگاه دولتی تصمیم خود را به تعقیب سیاست‌های معینی اعلام می‌نماید، بدون آن‌که اثر حقوقی لازم‌الاجرایی بر آن مترتب باشد. (ماده 1 آیین‌نامه چگونگی تنظیم و انعقاد توافق‌های بین‌المللی مصوب 13/2/1371 هیأت وزیران)

توانبخشی روانی: توانبخشی روانی عبارت است از مجموعه تدابیر و اقدامات پیگیر و هماهنگ از خدمات پزشکی، اجتماعی و حرفه‌ای که به صورت روندی تدریجی، ممتد و مرحله‌ای انجام می‌گیرد تا منجر کسب استقلال شخصیت مادی و معنوی توانجو در جامعه شود. (ماده 1 آیین‌نامه اجرایی قانون اجازه پرداخت حق‌الزحمه به بیماران روانی که در کارگاه‌های حرفه‌ای یا رشته‌های خدماتی به کار گمارده می‌شوند و فروش محصولات کارگاه‌های مذکور مصوب 8/8/1365 مجلس شورای اسلامی مصوب 3/7/1367 هیأت وزیران)

توانجوی روانی: معلول روانی کسی است که به علت بیماری روانی قادر به ایفای نقش‌ها و وظایف فردی، خانوادگی اجتماعی و شغلی خود نباشد. (ماده 2 آیین‌نامه اجرایی قانون اجازه پرداخت حق‌الزحمه به بیماران روانی که در کارگاه‌های حرفه‌ای یا رشته‌های خدماتی به کار گمارده می‌شوند و فروش محصولات کارگاه‌ها مذکور مصوب 8/8/1365 مجلس شورای اسلامی مصوب 3/7/1367 هیأت وزیران)

توده جنگلی: قطعات مجزایی از جنگل یا مرتع مشجری است که وسعت سطح آن کم‌تر از ده هکتار و حجم درختان جنگلی موجود بیش از سیصد مترمکعب در هکتار باشد. (بند 10 ماده 1 از قانون حفاظت و بهره‌برداری از جنگل‌ها و مراتع مصوب 25/5/1346)

توطئه: توطئه وقتی تحقق پیدا می‌کند که تصمیم انجام عمل در اثر تبانی بین دو نفر یا بیش‌تر اتخاذ شده باشد. (ماده 320 قانون دادرسی و کیفر ارتش مصوب 4/10/1318)

توقف به منظور‌های غیرتجاری: توقف به منظورهای غیرتجاری عبارت است از فرود آمدن  به  هر  منظوری  غیر  از  گرفتن  بار  پیاده کردن مسافر و بار و پست. (بند د ماده 96 از قانون اجازه  الحاق  دولت  ایران  به  مقررات هواپیمایی کشوری بین‌المللی مصوب 30/4/1328)

تولیدات وابسته به پتروشیمی: تولیدات وابسته به صنایع پتروشیمی عبارت است از کلیه تولیداتی که در جریان تولید فراورده‌های پتروشیمی طبق مفاد ماده یک به آن‌ها نیاز می‌باشد و یا این که به صورت محصولات جانبی و بازیافتی به‌وجود می‌آید. (تبصره 2 ماده 1 از آیین‌نامه نحوه هماهنگی و تفکیک وظایف وزارت صنایع و وزارت نفت در ارتباط با پتروشیمی مصوب 24/1/1367 هیأت وزیران)

تهیه کننده (داروی تقلبی) : تهیه کننده کسی است که خود تهیه یا به دستور او داروی تقلبی ساخته می‌شود و مقصود از فروشنده متصدی مسئول است. (تبصره 1 ماده 18 از قانون مربوط به مقررات امور پزشکی و دارویی و مواد خوردنی و آشامیدنی مصوب 29/3/1334)

تقصیر: تقصیر اعم است از بی‌احتیاطی، بی‌مبالاتی، عدم مهارت، عدم رعایت نظامات دولتی. (تبصره ماده 40 قانون مجازات اسلامی مصوب 24/9/1361)

تقصیر: تقصیر عبارت است از نقض عمدی قوانین و مقررات راجع به وظایف اداری. (بند الف ماده 17 قانون بازسازی نیروی انسانی وزارتخانه‌ها و مؤسسات دولتی و وابسته به دولت مصوب 5/7/1360)

تقصیر: تقصیر اعم است از تفریط و تعدی. (ماده 953 قانون مدنی)

تقلب: مراد از تقلب مذکور در این ماده عبارت است از ارتکاب اعمالی که موجبات معافیت مشمول را من غیر حق فراهم یا وسایل آن را تسهیل کند از قبیل اخذ شناسنامه مجدد، استفاده از شناسنامه دیگران، اعمال نفوذ، دادن شهادت کذب، گواهی برخلاف واقع، مکتوم داشتن حقیقت و تحریک کردن و فریب دادن مشمول و نظایر آن‌ها. (تبصره ماده 62 قانون خدمت وظیفه عمومی مصوب 13/02/1350)

تقوای اخلاق: عبارت است از مجموعه گرایش‌ها و رفتارهایی که موجب روابط مطلوب میان همکاران و پیدایش زمینه‌های مناسب برای شکوفایی استعدادها شود. نمونه‌ای از ویژگی‌های تقوای اخلاق در کیفیت رفتار یک مستخدم: - فروتن و متواضع است و از تکبر و خودخواهی دوری می‌کند. – در گفتار و کردارش صداقت دارد و از تملق و تظاهر پرهیز می‌کند. -قابل اعتماد و رازدار است. – از غیبت و بدگویی پرهیز می‌کند. - در اظهار نظر و انجام کارها حب و بغض به خرج نمی‌دهد. – از گفتن سخنان بیهوده و انجام اعمال بی‌مورد می‌پرهیزد. برای آسایش و راحت دیگران کوشش می‌کند. (ضمیمه 1 ضوابط ارزشیابی شایستگی و استعداد مستخدمان رسمی مصوب 18/1/1361 هیأت وزیران)

تقوای خدمت: عبارت است از: مجموعه گرایش‌ها و کوشش‌هایی که موجب حسن خدمت و بهبود انجام وظایف و مسئولیت‌ها گردد. (ضمیمه ضوابط ارزشیابی شایستگی و استعداد مستخدمین رسمی مصوب 18/1/1361 هیأت وزیران)

تقویم ابنیه و اشجار: زوجه از قیمت ابنیه و اشجار ارث می‌برد و نه از عین آن‌ها و طریقه تقویم آن است که ابنیه و اشجار با فرض استحقاق بقا در زمین بدون اجرت تقویم می‌گردد. (ماده 947 قانون مدنی)

تصرف: مقصود از تصرف تصرف به‌عنوان مالکیت است یا وقفیت خواه بدون واسطه باشد و خواه به واسطه مستأجر و مباشر و امثال آن. (تبصره 2 ماده 15 از قانون راجع به دعاوی اشخاص نسبت به املاک واگذاری مصوب 12/3/1321)

تصفیه ترکه: مقصود از تصفیه ترکه تعیین دیون و حقوق بر عهده متوفی و پرداخت‌ آن‌ها و خارج کردن مورد وصیت از ماترک است. (ماده260 قانون امور حسبی مصوب2/4/1319)

تصمیم‌گیری: عبارت از انتخاب یک امر از بین امور مختلف است. (بند غ ماده 1 آیین‌نامه حقوق و دستمزد کارکنان سازمان‌های مناطق آزاد تجاری – صنعتی جمهوری اسلامی ایران مصوب 19/1/1375 هیأت وزیران)

تعدد جرم: هرگاه فعل واحد دارای عناوین متعدد جرم باشد مجازات جرمی داده می‌شود که جزای آن اشد است. (ماده 31 قانون مجازات عمومی مصوب 7/3/1352)

تعدد جرم: هرگاه فعل واحد دارای عناوین متعدده جرم باشد مجازات جرمی داده می‌شود که جزای آن اشد است. (ماده 31 قانون مجازات عمومی مصوب 7/11/1304)

تعدی: تعدی تجاوز نمودن از حدود اذن یا متعارف است نسبت به مال یا حق دیگری. (ماده 951 قانون مدنی)

تعریف اشیای پیدا شده: تعریف اشیای پیدا شده عبارت است از نشر و اعلان برحسب مقررات شرعی به نحوی که بتوان گفت که عادتاً به اطلاع اهالی محل رسیده است. (ماده 164 (ماده 6) قانون اصلاح موادی از قانون مدنی مصوب 14/8/1370)

تعریف اشیای پیدا شده: تعریف اشیای پیدا شده عبارت است از نشر و اعلان برحسب مقررات شرعی به نحوی که بتوان گفت که عادتاً به اطلاع اهالی محل رسیده است. (ماده 164 قانون اصلاح موادی از قانون مدنی مصوب 8/10/1361)

تعریف اشیای پیدا شده: تعریف اشیای پیدا شده عبارت است از نشر و اعلان برحسب مقتضیات وقت و محل به نحوی که عادتاً به اطلاع اهالی محل برسد. (ماده 164 قانون مدنی)

تعزیر: تعزیر، تأدیب یا عقوبتی است که نوع و مقدار آن در شرع تعیین نشده و به نظر حاکم واگذار شده است از قبیل حبس و جزای نقدی و شلاق که میزان شلاق باید از مقدار حد کم‌تر باشد. (ماده 16 لایحه مجازات اسلامی مصوب 7/9/1370)

تعزیرات: تعزیرات، تأدیب یا عقوبتی است که نوع و مقدار آن در شرع تعیین نشده و به نظر حاکم واگذار شده است از قبیل حبس و جزای نقدی و شلاق که باید از مقدار حد کم‌تر باشد. (ماده 11 قانون راجع به مجازات اسلامی مصوب 21/7/1361)

تعزیرات شرعی: تعزیرات شرعی عبارت است از مجازاتی که در شرع مقدس اسلام برای ارتکاب فعل حرام یا ترک واجب بدون تعیین نوع و مقدار مجازات، مقرر گردیده و ترتیب آن به شرح مندرج در قانون مجازات اسلامی می‌باشد. (تبصره 1 ماده 2 قانون آیین دادرسی دادگاه‌های عمومی و انقلاب مصوب 28/6/1378)

تعقیب جزایی: کارشناسانی که تحت تعقیب جزایی برای جرائم مذکور در شق 5 از ماده 2 قرار بگیرند از شغل کارشناسی رسمی معلق می‌شوند مقصود از تعقیب جزایی صدور ادعانامه است. (ماده 4 قانون راجع به کارشناسان رسمی مصوب 23/11/1317)

تعلیق: خواستن تمیز حکم موجب تعلیق اجرای آن است تعلیق عبارت است از موقوف الاجرا ماندن حکم تا ختم محاکمه در دیوان تمیز. (ماده 444 قوانین موقتی محاکمات جزایی (آیین‌دادرسی کیفری) مصوب 30/5/1291)

تعهد: تعهد از نظر این قانون عبارت است از ایجاد دین بر ذمه دولت ناشی از: الف) تحویل کالا یا انجام دادن خدمت. ب) اجرای قراردادهایی که با رعایت مقررات منعقد شده باشد. ج) احکام صادر شده از مراجع قانونی و ذی‌صلاح. د) پیوستن به قراردادهای بین‌المللی و عضویت در سازمان‌ها یا مجامع بین‌المللی با اجازه قانون. (ماده 19 قانون محاسبات عمومی کشور مصوب 1/6/1366)

تعهد: تعهد عبارت است از الزاماتی بر ذمه دولت ناشی از: الف) تحویل کالا یا انجام دادن خدمت. ب) اجرای قراردادهایی که با رعایت قوانین و مقررات منعقد می‌شود. ج) احکام صادر شده از مراجع قانونی و ذی‌صلاحیت. د) پیوستن به قراردادهای بین‌المللی و عضویت در سازمان‌ها یا مجامع بین‌المللی با اجازه قانون. (ماده 14 از قانون محاسبات عمومی مصوب 15/10/1349)

تعهد اعتبار: مقصود از این که اعتباری تعهد شده این است که کار و خدمتی انجام و یا اموالی به تصرف دولت درآمده و بدین وسایل دینی برای دولت ایجاد شده باشد. (تبصره ماده 37 قانون محاسبات عمومی مصوب 10/12/1312)

تعهد اعتبار: تعهد عبارت است از الزاماتی بر ذمه دانشگاه ناشی از: الف) تحویل کالا یا انجام خدمت. ب) اجرای قراردادهایی که با رعایت قوانین و مقررات منعقد می‌شود. ج) پیوستن به قراردادهای بین‌المللی و عضویت در سازمان‌ها یا مجامع بین‌المللی با اجازه قانونی. (ماده 9 آیین‌نامه مالی دانشگاه‌ها مصوب 30/3/1363 هیأت وزیران)

تغییر مکان نسبی طبقه: تغییر مکان جانبی یک کف نسبت به کف پایین آن. (از بخش تعاریف آیین‌نامه طراحی ساختمان‌ها در برابر زلزله مصوب17/9/1378) هیأت وزیران)

تفاهم‌نامه: توافقی است که زمینه همکاری دولت جمهوری اسلامی ایران یا یکی از دستگاه‌های دولتی با طرف‌های خارجی را مشخص می‌نماید: بدون آن که تعهد حقوقی جهت انجام برای دستگاه دولتی ایجاد نماید. (ماده 1 آیین‌نامه چگونگی تنظیم و انعقاد توافق‌های بین‌المللی مصوب 13/2/1371 هیأت وزیران)

تفریط: تفریط عبارت است از ترک عملی که به موجب قرارداد یا متعارف برای حفظ مال غیرلازم است. (ماده 952 قانون مدنی)

تقصیر: تخلفات اداری شامل تخلفات انضباطی و اعمال خلاف اخلاق عمومی است اعم از این که ناشی از تقصیر یا قصور متخلف باشد. تقصیر – عبارت است از نقض عمدی قوانین و مقررات اداری. (ماده 8 قانون رسیدگی به تخلفات اداری مصوب 25/12/1365)

تقصیر: تخلفات اداری شامل تخلفات انضباطی و اعمال خلاف اخلاق عمومی است. اعم از این که ناشی از تقصیر یا قصور متخلف باشد. تقصیر – عبارت است از نقض عمدی قوانین و مقررات اداری. (ماده 8 قانون هیأت‌های رسیدگی به تخلفات اداری مصوب 9/12/1362)

ترفیع افتخاری: ترفیع رتبه بر دو قسم است: رسمی و افتخاری. ترفیع رسمی آن است که شغل معینی که مقامش یک درجه بالاتر از مقام شغل سابق مستخدمی باشد با مقرری آن شغل و رعایت مدلول ماده (21) و (23) به او رجوع شود. ترفیع افتخاری آن است که در صورت عدم احتیاج وزارتخانه و نبودن محل برای ارتقا رتبه رسمی پس از شش سال خدمت در رتبه مادون و رعایت مدلول ماده (25) مقام بالاتری به عنوان افتخاری به مستخدمین داده گردد بدون این که در شغل او تغییری حاصل گردد ولی مقرری مستخدم مزبور از حداقل مقرری مقامی که به ‌طور افتخاری به او داده شده است نباید کم‌تر باشد و مدت خدمت در رتبه افتخاری مثل اشتغال رسمی در آن مقام منظور و در ورقه خدمت قید می‌شود. (ماده 26 قانون استخدام کشوری مصوب 22/9/1301)

تحصیلات کلاسیک: تحصیلات کلاسیک عبارت است از مجموعه معلومات لازم برای تصدی و انجام وظایف هر شغل که از طریق دوره‌های دبستانی، راهنمایی، دبیرستانی و دانشگاهی به دست می‌آید. ملاک تخصیص امتیاز و تعیین درجات این عامل بستگی به میزان و محل تحصیل و ارتباط رشته تحصیلی مورد نیاز شغل دارد. (2600) امتیاز معادل بیست و شش درصد (26درصد) از کل امتیازها به عامل تحصیلات‌کلاسیک اختصاص‌می‌یابد. (بند الف ماده5 از آیین‌نامه حقوق و دستمزد کارکنان سازمان‌های مناطق آزاد تجاری صنعتی جمهوری اسلامی ایران مصوب 19/1/1375 هیأت وزیران)

تحویل گیرنده (بار): تحویل گیرنده شخصی است که به موجب بارنامه حق دریافت بار را دارد. (بند 6 ماده 52 از قانون دریایی مصوب 29/6/1343)

تخلفات اداری: تخلفات اداری شامل تخلفات انضباطی و اعمال خلاف اخلاق عمومی است. اعم از این که ناشی از تقصیر یا قصور متخلف باشد. تقصیر – عبارت است از نقض عمدی قوانین و مقررات اداری. قصور – عبارت است از کوتاهی غیرعمدی در اجرای وظایف اداری. (ماده 8 قانون هیأت‌های رسیدگی به تخلفات اداری مصوب 9/12/1362)

تخلفات انضباطی: تخلف‌های انضباطی عبارتند از: تقصیر، قصور: الف) تقصیر عبارت است از نقض عمدی قوانین و مقررات راجع به وظایف اداری. ب) قصور عبارت است از کوتاهی غیرعمدی در اجرای وظایف اداری. (ماده 17 قانون بازسازی نیروی انسانی وزارتخانه‌ها و مؤسسات دولتی و وابسته به دولت مصوب 5/7/1360)

تبعه ایران: اشخاص ذیل تبعه ایران محسوب می‌شوند: 1- کلیه ساکنین ایران به استثنای اشخاصی‌که تبعیت خارجی آن‌ها مسلم باشد. تبعیت خارجی کسانی مسلم است‌که مدارک تابعیت آن‌ها مورد اعتراض دولت ایران نباشد. 2-‌کسانی‌که پدر آن‌ها ایرانی است اعم از این که در ایران یا در خارجه متولد شده باشند. 3- کسانی‌که در ایران متولد شده و پدر و مادر آنان غیرمعلوم باشد. 4-‌کسانی که در ایران از پدر و مادر خارجی‌که یکی از آن‌ها در ایران متولد شده به‌وجود آمده‌اند. 5- کسانی‌که در ایران از پدری‌که تبعه خارجه است به‌وجود آمده و بلافاصله پس از رسیدن به سن هیجده سال تمام لااقل یک سال دیگر در ایران اقامت‌کرده باشند و الا قبول شدن آن‌ها به تابعیت ایران بر طبق مقرراتی خواهد بود‌که مطابق قانون برای تحصیل تابعیت ایران مقرر است. 6- هر زن تبعه خارجی‌که شوهر ایرانی اختیارکند. 7-  هر تبعه خارجی‌که تابعیت ایران را تحصیل‌کرده باشد. تبصره – اطفال متولد از نمایندگان سیاسی و قنسولی خارجه مشمول فقره 4 و 5 نخواهند بود. (ماده 976 قانون مدنی)

تبعه ایران: اشخاص ذیل تبعه ایران محسوب می‌شوند: 1- کلیه ساکنین ایران به استثنای اشخاصی‌که تبعیت خارجی آن‌ها مسلم باشد تبعیت خارجی‌کسانی مسلم است‌که مدارک تابعیت آن‌ها مورد اعتراض دولت ایران نباشد. 2-‌کسانی‌که پدر آن‌ها ایرانی است اعم از این‌که در ایران یا در خارجه متولد شده باشند. 3-‌کسانی‌که در ایران متولد شده و پدر و مادر آنان غیرمعلوم باشد. 4-‌ کسانی‌که در ایران از پدر و مادر خارجی‌که یکی از آن‌ها در ایران متولد شده است به‌وجود آمده‌اند. 5- کسانی‌که در ایران از پدری‌که تبعه خارجه است به ‌وجود آمده و پس از رسیدن به  سن هیجده سال تمام در ایران سکونت Domicile داشته باشند.  6- هر  زن  تبعه  خارجه که شوهر  ایرانی  اختیار کند. 7- هر تبعه  خارجی که تابعیت ایران را تحصیل کرده باشد. (ماده اول از قانون تابعیت مصوب 14/6/1308)

تبعید: محکومین به تبعید باید تحت‌الحفظ به جایی که محکمه معین می‌کند اعزام شده و در آن‌جا تحت نظر بمانند در صورت تبعید به خارج از مملکت محکوم علیه را باید تحت‌الحفظ تا سر حد برده و از مملکت اخراج شود. (ماده 14 قانون مجازات عمومی مصوب 7/11/1304)

تبعیدگاه: تبعیدگاه مؤسسه‌ای است که از طرف دولت به منظور نگاهداری مجرمین به عادت تأسیس‌گردیده است. (قسمت ‌اخیر ماده 5 از قانون اقدامات تأمینی مصوب 12/2/1339)

تالوگ: عبارت است از خط میانه کانال اصلی قابل کشتیرانی در پایین‌ترین سطح قابلیت کشتیرانی. (بند 9 از آیین‌نامه اجرایی قانون حفظ و تثبیت کناره و بستر رودخانه‌های مرزی مصوب 18/12/1363 هیأت وزیران)

تأمین:‌ تأمین در این قانون عبارت است از توقیف اموال اعم از منقول و غیرمنقول. (ماده 121 قانون آیین دادرسی دادگاه‌های عمومی و انقلاب (در امور مدنی) مصوب 21/1/1379)

تأمین: تأمین عبارت است از توقیف اموال منقول و غیرمنقول. (ماده 14 قانون تأمین مدعی به مصوب 26/12/1308)

تأمین اعتبار: تأمین اعتبار عبارت است از اختصاص دادن تمام یا قسمتی از اعتبار مصوب برای هزینه معین. (ماده 18 قانون محاسبات عمومی کشور مصوب 1/6/1366)

تأمین اعتبار: تأمین اعتبار عبارت است از تخصیص تمام یا قسمتی از اعتبار برای هزینه معین. (ماده 13 قانون محاسبات عمومی مصوب 15/10/1349)

تأمین اعتبار: تأمین اعتبار عبارت است از تخصیص تمام یا قسمتی از اعتبار برای هزینه معین. (ماده 8 آیین‌نامه مالی دانشگاه‌ها مصوب 30/3/1363)

تأمین دلیل: مقصود از تأمین دلیل در این موارد فقط ملاحظه و صورت‌برداری از این‌گونه دلایل است. (ماده 149 از قانون آیین‌دادرسی دادگاه‌های عمومی و انقلاب (در امور مدنی) مصوب 21/1/1379)

تأمین دلیل: در مواردی که تحقیق محلی و استطلاع از مطلعین و استعلام از کارشناسان یا استفاده از قراین و امارات موجوده در محل یا استفاده از دلایلی که در نزد طرف یا غیر است اقتضا دارد یا  مستند دعوی دفاتر بازرگانی و امثال آن است اشخاصی که ظنین هستند بر این‌که استفاده از دلایل مذکور بعدها متعذر یا متعسر خواهد شد می‌توانند از دادگاه درخواست تأمین آن‌ها را بنمایند و مقصود از تأمین در این موارد فقط ملاحظه و صورت ثبت برداشتن این‌گونه دلایل است – تأمین دلیل نسبت به دلایل موجود نزد طرف یا غیر در صورتی به عمل می‌آیدکه از طرف آن‌ها امتناع و معارضه نگردد. (ماده 315 قانون آیین دادرسی مدنی مصوب 25/6/1318)

تأمین دلیل: مقصود از تأمین دلایل حفظ آن است و به هیچ وجه دلالت نمی‌کند بر این که دلایلی که تأمین شده حتماً در حین محاکمه مدرک ادعای صاحب آن خواهد بود یا دلایل تأمین شده حتماً معتبر خواهد بود. (ماده 66 قوانین موقتی اصول محاکمات حقوقی مصوب 18/08/1290)

تبدیل تعهد: تبدیل تعهد در موارد ذیل حاصل می‌شود: 1- وقتی‌که متعهد و متعهدله به تبدیل تعهد اصلی به تعهد جدیدی که قائم مقام آن می‌گردد به سببی از اسباب تراضی نمایند در این صورت متعهد نسبت به تعهد اصلی بری می‌شود. 2- وقتی که شخص ثالث با رضایت متعهدله قبول کند که دین متعهد را ادا نماید. 3- وقتی که متعهدله مافی‌الذمه متعهد را به کسی دیگر منتقل نماید. (ماده292 قانون مدنی)

تأسیسات ایرانگردی و جهانگردی: تأسیسات ایرانگردی و جهانگردی واحدهایی هستند که به قصد ارائه خدمات و انتفاع برای پذیرایی و اقامت مسافران یا میهمانان طبق ضوابط و مقررات این آیین‌نامه به شرح زیر تأسیس شده یا می‌شوند: 1. مهمانخانه (هتل) 2. مهمانسرا 3. زائرسرا 4. متل 5. پانسیون 6. اقامتگاه جوانان 7. اردوگاه ایرانگردی و جهانگردی 8 . تأسیسات ساحلی 9. تأسیسات حمام‌های آب معدنی 10. رستوران درون واحدهای اقامتی فوق‌الذکر 11. واحدهای پذیرایی داخل فرودگاه‌ها و ترمینال‌های مسافربری‌ کشور 12. واحدهای پذیرایی و اقامتی بین راه و مسافرخانه‌هایی که در مسیرهای  ایرانگردی  و  جهانگردی  خارج  از محدوده خدمات شهری واقع شده است. (ماده 1 آیین‌نامه ایجاد، اصلاح، تکمیل، درجه‌بندی و نرخگذاری تأسیسات ایرانگردی و نظارت بر فعالیت‌آن‌ها مصوب13/2/1368 هیأت‌وزیران)

تأسیسات برق روشنایی: تأسیسات برق روشنایی عبارت از تأسیساتی است که اساساً به‌منظور تأمین برق روشنایی بهتر یا ناحیه مخصوصی ایجاد شده باشد هر چند کم و بیش مورد استفاده صنعتی هم قرار گیرد. (ماده 16 آیین‌نامه طرز اجرای ماده 17 قانون برنامه عمرانی هفت ساله دوم کشور مصوب 12/11/1338)

تأسیسات برق صنعتی: تأسیسات برق روشنایی عبارت از تأسیساتی است که اساساً به منظور تأمین برق روشنایی بهتر یا ناحیه مخصوصی ایجاد شده باشد هر چند کم و بیش مورد استفاده صنعتی هم قرار گیرد. (ماده 16 آیین‌نامه طرز اجرای ماده 17 قانون برنامه عمرانی هفت ساله دوم کشور مصوب 12/11/1338)

تأسیسات زیربنایی و شریان‌های اصلی و حیاتی: تأسیسات زیربنایی و شریان‌های اصلی و حیاتی کشور آن گروه از مستحدثات هستند که ضامن تأمین نیازهای اصلی مردم نظیر آب، برق، خطوط انتقال نفت و گاز و ارتباطات بوده و فقدان آن‌ها هنگام وقوع بلایای طبیعی، امر اطلاع‌رسانی، ارتباطات و تأمین نیازهای نخستین مصیبت‌دیدگان را دچار اختلال می‌سازد. سدها، پل‌ها و تونل‌های بزرگ واقع در مسیر شریان‌های ارتباطی اصلی، ایستگاه‌های تقویت فشار آب و گاز و خطوط انتقال آب و برق از جمله این تأسیسات زیربنایی به حساب می‌آیند. (بند پ ماده 1 از آیین‌نامه اجرایی بند م تبصره 13 قانون بودجه سال 1379 کل کشور مصوب 26/4/1379 هیأت وزیران)

تأسیسات عمل‌آوری: عبارت است از مکان، کارگاه، کارخانه یا شناوری که در آن یک یا چند نوع عملیات عمل‌آوری انجام می‌شود. (بند 7 ماده 1 از آیین‌نامه اجرایی حفاظت و بهره‌برداری از منابع آبزی جمهوری اسلامی ایران مصوب 5/2/1378 هیأت وزیران)

تاکسی: تاکسی عبارت از وسیله نقلیه‌ای - اعم از سواری،‌ استیشن یا هر خودروی مناسب دیگر - است که دارای مشخصات معین شده در این آیین‌نامه است و با امتیاز بهره‌برداری که توسط شهرداری صادر می‌گردد، به صورت یکی از سرویس‌های تاکسی شهری به جابه‌جایی مسافر در درون شهر می‌پردازد. تبصره - انواع سرویس‌های تاکسی شهری که با عناوین، رنگ‌ها و فرم‌های گوناگون نظیر نارنجی و فرودگاه که با وسایل نقلیه سواری، استیشن یا خودروی مناسب دیگر یا آژانس مشغول به کار هستند، مشمول این آیین‌نامه هستند. (ماده 2 آیین‌نامه اجرایی الحاق یک تبصره به ماده واحده قانون راجع به تمرکز امور مربوط به تاکسیرانی شهر تهران زیر نظر شهرداری تهران مصوب 28/3/1359 شورای انقلاب جمهوری اسلامی ایران مصوب 10/8/1374 هیأت وزیران)

تالاب: تالاب، اعم از اراضی مرداب، باتلاق یا آب بندان طبیعی که سطح آن در حداکثر ارتفاع آب از پنج هکتار کم‌تر نباشد. (بند ج ماده 1 از قانون اراضی مستحدث و ساحلی مصوب 29/4/1354)

تابعیت اشخاص‌حقوقی: اشخاص حقوقی تابعیت مملکتی را دارند که اقامتگاه آن‌ها در آن مملکت است. (ماده 591 قانون تجارت مصوب 13/2/1311)

تاجر: تاجر کسی است که شغل معمولی خود را معاملات تجارتی قرار بدهد. (ماده 1 قانون تجارت مصوب 13/2/1311)

تاجر: تاجرکسی است‌که شغل معمولی خود را معاملات تجارتی قرار داده است.(ماده 1 قانون تجارت مصوب 12/3/1304)

تاجر درجه اول – تاجر درجه دوم – تاجر درجه سوم – تاجر درجه چهارم: تاجر درجه اول کسی است که میزان فروش سالیانه‌اش بیش از شصت هزار تومان باشد. تاجر درجه دوم کسی است که میزان فروش سالانه‌اش بیش از چهل هزار تومان و منتهی شصت هزار تومان باشد. تاجر درجه سوم کسی است که میزان فروش سالیانه‌اش بیش از بیسـت هـزار تــومان و منتهـی چهـل هـزار تومان باشد. تاجر درجه چهارم کسی است که میزان فروش سالیانه‌اش بیش از پنج هزار تومان و منتهی بیست هزار تومان باشد. (تبصره 1 ماده 4 قانون مالیات بر شرکت‌ها و تجارت و غیره مصوب 12/1/1309)

تأدیب: مراد از تأدیب مجازاتی است از نوع تعزیری که دادگاه با توجه به احوال مجرم متناسب بداند. (تبصره ماده 15 قانون راجع به مجازات اسلامی مصوب 21/07/1361)